de partij een landelijk congres.
De AfD heeft met Tino Chrupalla een nieuwe duovoorzitter die belooft een gematigdere toon aan te slaan, maar desondanks blijft de rechts-nationalistische partij de schijn tegen hebben. Dat komt onder meer door de rechts-radicale factie Der Flügel, die Chrupalla heeft omarmd. Afgelopen weekend hield de partij een landelijk congres.
Op het AfD-congres in Braunschweig draaide het zaterdag en zondag allemaal om woorden als ‘professionalisering’ en ‘gematigd’. De Duitse partij, die in 2013 werd opgericht tegen de euro en die zich inmiddels heeft ontwikkeld tot een rechts-nationalistische partij, kwam in de Volkswagenhalle bij elkaar om een nieuwe duovoorzitter te kiezen. De populaire Alexander Gauland (78) zwaaide af en schoof een nieuw gezicht naar voren: Tino Chrupalla (44) uit het Oost-Saksische stadje Görlitz. Hij werd met 54 procent van de stemmen gekozen en vervult nu samen met Europarlementariër Jörg Meuthen het duovoorzitterschap.
In zijn toespraak aan het congres was Chrupalla duidelijk. Onder zijn leiding moet de partij een gematigder geluid laten horen zodat kiezers van de christendemocratische CDU en liberale FDP verleid kunnen worden om op de AfD te stemmen. Hij wil er zijn voor gewone Duitsers ‘die in het donker naar hun werk gaan en in het donker weer thuiskomen’. Net als Geert Wilders zegt hij er te zijn voor ‘de mensen die het niet cadeau krijgen’. Chrupalla kan zich enigszins met de gewone man identificeren, want hij is opgeleid tot huisschilder en heeft geen academische achtergrond. Ook komt hij uit het Oosten van Duitsland, waardoor hij electoraal gezien meer gewicht in de schaal legt. Samen met de West-Duitse Meuthen is het tweekoppige leiderschap zo in balans.
Aan het einde van zaterdagmiddag werd bekend dat de sociaaldemocratische SPD ook een nieuw leiderschapstweetal heeft gekozen: Norbert Walter-Borjans en Saskia Esken. Beiden willen het regeerakkoord met de CDU/CSU openbreken. Als dat niet lukt, willen ze de grote coalitie opblazen en komen er nieuwe verkiezingen. Voor de AfD was het nieuws over de SPD-leiding gefundenes Fressen. ‘Wij zijn klaar voor verkiezingen,’ verklaarde Meuthen tijdens een ingelaste persconferentie. Het is echter nog de vraag of dat zo is, want de partij wil in april nog wel een speciaal congres organiseren over het formuleren van sociaaleconomische standpunten. Die heeft de AfD thans niet of nauwelijks. Als er vervroegde verkiezingen komen, dan is zo’n bijeenkomst mogelijk te laat. Watchers stellen dat de AfD helemaal niet klaar is voor nieuwe verkiezingen en dat Chrupalla onvoldoende ervaring heeft om lijsttrekker te zijn.
Op zondag vraag ik de nieuwe leider hoe hij er zelf tegenaan kijkt. ‘Ik heb hard gewerkt en heb de leden daarmee overtuigd. Nu moeten we zien hoe het verder gaat,’ zegt Chrupalla overtuigd. Hoe kijkt hij tegen de situatie bij de SPD aan? ‘Aankomend weekend weten we waar de SPD-top staat en of die meegaat in de lijn van het nieuwe duovoorzitterschap. Wij zijn op alles voorbereid en gaan uit van een lange verkiezingscampagne.’ De AfD moet kandidaten zoeken en een lijst opstellen. Volgens Chrupalla komt dat niet te vroeg. Hij en de rest van de partij gaan op trainingkamp. ‘Dat doen we zeer graag. We hebben een strategisch plan in een la liggen dat we eruit halen zodra nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven.’
Ondanks zijn optimisme en gematigde geluid heeft Chrupalla volgens velen de schijn tegen. Niet alleen wordt hij door gematigden (zij vormen ongeveer twee derde van de leden, verenigd in de factie Alternative Mitte), maar ook door de rechts-radicalen (circa een derde van de leden, samen in de factie Der Flügel) ondersteund. Die laatste groep wordt geleid door rechtsbuiten Björn Höcke, bekend om zijn omstreden uitspraak over onder meer het holocaustmonument in Berlijn, en is momenteel onderdeel van een vooronderzoek door de binnenlandse veiligheidsdienst. De nieuwe man Chrupalla kreeg op het congres openlijk steun van Höcke en heeft ook op bijeenkomsten van Der Flügel gesproken. ‘Meneer Höcke behoort tot onze partij en heeft een fantastische campagne voor de landdagverkiezingen in Thüringen laten zien. Die hoge erkenning moet je hem geven en wij zijn daar blij mee.’
Chrupalla vindt Höcke net zo goed als anderen in de partij, zegt hij. Het ultra-rechtse discours van zijn partijgenoot zegt hem niet te deren. Toch wil hij kiezers uit het burgerlijke midden aanspreken door hen te overtuigen dat de AfD niet langer extreem is. ‘Dat kunnen wij doen met mij als persoon. Ik ben een ambachtsman, kom rechtstreeks uit de samenleving en vertegenwoordig de middenstand. Dat is het beste bewijs voor waar wij politiek gezien staan.’ Begin jaren negentig was Chrupalla actief binnen de jongerenafdeling van de CDU en jarenlang stemde hij op de CDU of zelfs niet. In 2015 stapte hij over naar de AfD. ‘Ik heb in mijn politieke leven een verandering ondergaan. Dat kan ik presenteren. Er zijn vele Duitsers die politiek dakloos zijn geworden en dat kunnen wij veranderen.’
Bij de CDU van vertrekkend bondskanselier Merkel wordt Annegret Kramp-Karrenbauer (alias AKK) klaargestoomd als opvolger. Deze politica zit meer in het midden en flirt volgens de AfD te veel met links. Veel rechtse CDU-kiezers overwegen om weg te lopen als AKK de kanselierskandidaat van de partij wordt, zo blijkt uit onderzoeken. Door de toon te matigen, probeert de AfD deze kiezers te lokken. De partij kan zo een serieuze bedreiging vormen voor de CDU. Chrupalla: ‘Programmatisch gezien proberen wij deze burgers te overtuigen. We hebben geen angst voor AKK en gaan uit van onze eigen kracht.’ Bron: De Groene Amsterdammer